Ook de Navajo-Indianen roeren zich

Door: Jac. Heijink

De grootste stam in de VS is die van de Navajo’s, bestaande uit ca. 140.000 Indianen, die op 16 miljoen acres, gelegen in de staten Arizona, Utah en New Mexico leven. Het land werd hun in 1868 toegewezen, nadat zij door Kit Carson onderworpen waren. Veel blanken beschouwen de Navajo’s nog als halve wilden, maar deze beginnen langzamerhand welvaart en politieke macht tot zich te trekken en hiermee gaat een groeiend gevoel van eigenwaarde gepaard. Er rijden Indianen in auto’s met op de bumpers Dine Bizeel! (Navajo Power!)

Een deel van de blanken is het eens met de Navajo’s, een ander deel niet en uit dat ook in zijn gedragingen. In april van dit jaar stierven twee jonge Indianen, nadat zij ontkleed, geslagen en met brandende lappen waren bedekt. Een week later stierf David Ignacio, nadat men hem de ribben kapot geslagen had. Drie blanke jongens bekenden deze misdaden maar ‘men’ vond dit niet zo’n ernstig vergrijp. Dronken Indianen mishandelen wordt als een grap beschouwd. Een Navajo, Wilbert Tsosie zei: “Eerst doden ze je met hun ogen en dan nemen ze je op een stille plek te grazen en slaan je neer.”

Zes weken achtereen hield de groep van Tsosie ’s zaterdags optochten in Farmington om tegen het moorden te protesteren en om meer dienstverlening voor de Indianen te vragen. Deze demonstraties verliepen steeds rustig tot de Indianen bij de laatste in botsing kwamen met de jaarlijkse Sheriff’s Rodeoparade, waarbij de deelnemers gekleed waren in de blauwe cavalerie-uniformen van het oude leger. Bij de hieruit ontstane vechtpartij werd één politieman gewond en 31 Indianen werden gearresteerd. De groep van Tsosie eiste in de eerste plaats strikte naleving van de wet, die verkoop van drank aan beschonkenen verbiedt. Tot 1953 was de verkoop van drank aan de Indianen verboden in New Mexico doch nu is die overal te koop. (Zag ik in Gallup niet honderden lege whiskyflessen op straat liggen en overal de glasscherven in de zon schitteren, terwijl dronken Indianen, en vrouwen, op de hoeken van de straten stonden of zaten?)

Binnen tien weken werden in Gallup meer dan 6.250 Indianen in hechtenis genomen wegens dronkenschap. Als Navajo’s eenmaal gaan drinken komt een ongelofelijke hoeveelheid haat en vijandschap naar boven, die men anders niet bemerkt, is het oordeel van een geestelijke in dit gebied. Meer en meer gaan de Navajo’s de kant van de industriële economie op en komt de landbouw en veeteelt op de tweede plaats.

Peter Mac Donald, de voorzitter van de Navajo Tribal Council heeft in de afgelopen 3,5 jaar veel gedaan voor de financiële positie van de stam. Geholpen door het steeds groter wordende aantal afgestudeerde Navajo’s, die naar het reservaat terugkeren, heeft hij de grote maatschappijen, die de bodemschatten ontginnen, gedwongen meer te betalen. (Of hierdoor de Navajo’s als volk in zijn geheel gelukkiger worden is de vraag. Zij worden dan ingelijfd in de geldmaatschappij der blanken.) Hoe het zij, de Navajo’s voelen zich meer en meer gelijkwaardig aan de blanken. Er zijn plannen een grote stad op het reservaat te bouwen en de stamraad wil aan 130 tradingposts vragen hun zaken aan de Indianen over te doen. “De blanken in het Zuidwesten zullen hun negatieve houding kwijt moeten raken en leren ons te accepteren”, zoals Mac Donald zegt.

Nadat het bovenstaande geschreven was, ontvingen wij inlichtingen over de rellen te Farmington van Indiaanse zijde en die willen wij u niet onthouden.

Nadat 12 Indianen vermoord en ca. 60 als vermist zijn opgegeven, is er een stroom van grieven bij de Navajo’s losgekomen. Iedere week trok er een stoet van meer dan 3.000 door Farmington om te protesteren tegen de vernietiging van Indiaanse levens, het exploiteren van Indiaans land en Indiaans geld. De drie blanke jongens, die de moorden hadden gepleegd, werden alleen maar naar een opvoedingsgesticht gezonden en ook dat zette weer kwaad bloed bij de Indianen. De jongens waren echt geen kinderen meer; één woog meer dan 90 kilo en een ander was in het bezit van zeven afgesneden Indianenvingers volgens de traditie van de militairen, die in Vietnam oren ‘verzamelden’. Het waren wat men met recht noemt ‘lekkere jongens’!

Met wapens kunnen de Indianen het toch niet van de blanken winnen en daarom zoeken zij langs gerechtelijke weg genoegdoening. Ook in Gallup beginnen de Navajo’s druk uit te oefenen. Het jaarlijkse, door de blanken opgezette Indian ceremonial werd door 5.000 Indianen geboycot. Daarentegen hield men wel een bijeenkomst te Shiprock (New Mexico) voor de Navajo Nation Unity Days.

De misdaden, begaan tegen de Indianen, hebben de stammen der Zuni, Navajo en Hopi verenigd in hun strijd tegen hun exploitatie.

Uit: De Kiva, 1974, jaargang 11, nr. 4, © Stichting De Kiva