akwesasne, taalfonds, mohawk reservaat
Foto: Akwesasne Freedom School

Akwesasne Freedom School,
Mohawk, New York

Op het St. Regis Mohawk-reservaat, ook bekend als Akwesasne-reservaat, (zo’n 50 km2 groot, op de grens van New York, Ontario en Québec) wonen de Mohawk-Indianen. De Mohawk vormen één van de zes stammen van de Irokezenbond. Vanouds vormen de Mohawk één van de meest traditionele en strijdlustige stammen van de Irokezen. Tot diep in de twintigste eeuw hebben zij hun eigen taal en cultuur redelijk eenvoudig kunnen behouden. Maar toen vielen ook zij ten prooi aan de oprukkende westerse beschaving.

Sinds 1979 geven de Mohawk hier een antwoord op met hun eigen school. De Akwesasne Freedom School biedt plaats aan meer dan 80 kinderen van 4 tot ongeveer 14 jaar. Zij kunnen hun kleuterschool, basisschool en de onderbouw van het voortgezet onderwijs volgen binnen hun eigen cultuur. Het lesprogramma van de school is sinds 1984-1985 een immersionprogramma. Alle vakken (zoals aardrijkskunde, rekenen, biologie enz.) worden dus in het Mohawk gegeven. De vijftien docenten hebben hier hun handen vol aan. Veel van de oud-leerlingen dragen geregeld een steentje bij aan het onderwijs. En dat heeft effect: de kinderen die van deze school komen spreken vloeiend Mohawk. Daardoor worden zij leiders in ceremoniën en worden zij benoemd in belangrijke posities als clanmoeder en traditioneel opperhoofd.

De school heeft er bewust voor gekozen om geen overheidssubsidie te willen ontvangen. Op die manier kunnen de Mohawk namelijk zelf baas blijven over het lesprogramma. De traditionele taal en cultuur staan daarin centraal, juist omdat de overheidsinspectie zich nauwelijks met deze school bemoeit. De leerlingen hebben hier overigens alleen maar profijt van: als zij doorstromen naar de bovenbouw van de blanke scholen in de omgeving, doen zij het vaak beter dan de kinderen die gewoon Engels onderwijs hebben gehad. Keerzijde van deze onafhankelijke houding is wel dat de school elk jaar moeite heeft om rond te komen. Er is ongeveer $ 400.000 per jaar nodig. Dat geld wordt besteed aan 15 docenten voor meer dan 80 leerlingen en het onderhoud aan twee gebouwen. De ouders van de school doen wat ze kunnen, maar de Mohawk zijn bepaald niet rijk. Het grootste deel van het geld komt daardoor van buiten, onder andere van De Kiva. We geven jaarlijks $ 1.000 tot $ 2.000 aan deze school.

Akwesasne Freedom School,
Mohawk, New York

Op het St. Regis Mohawk-reservaat, ook bekend als Akwesasne-reservaat, (zo’n 50 km2 groot, op de grens van New York, Ontario en Québec) wonen de Mohawk-Indianen. De Mohawk vormen één van de zes stammen van de Irokezenbond. Vanouds vormen de Mohawk één van de meest traditionele en strijdlustige stammen van de Irokezen. Tot diep in de twintigste eeuw hebben zij hun eigen taal en cultuur redelijk eenvoudig kunnen behouden. Maar toen vielen ook zij ten prooi aan de oprukkende westerse beschaving.

Sinds 1979 geven de Mohawk hier een antwoord op met hun eigen school. De Akwesasne Freedom School biedt plaats aan meer dan 80 kinderen van 4 tot ongeveer 14 jaar. Zij kunnen hun kleuterschool, basisschool en de onderbouw van het voortgezet onderwijs volgen binnen hun eigen cultuur. Het lesprogramma van de school is sinds 1984-1985 een immersionprogramma. Alle vakken (zoals aardrijkskunde, rekenen, biologie enz.) worden dus in het Mohawk gegeven. De vijftien docenten hebben hier hun handen vol aan. Veel van de oud-leerlingen dragen geregeld een steentje bij aan het onderwijs. En dat heeft effect: de kinderen die van deze school komen spreken vloeiend Mohawk. Daardoor worden zij leiders in ceremoniën en worden zij benoemd in belangrijke posities als clanmoeder en traditioneel opperhoofd.

De school heeft er bewust voor gekozen om geen overheidssubsidie te willen ontvangen. Op die manier kunnen de Mohawk namelijk zelf baas blijven over het lesprogramma. De traditionele taal en cultuur staan daarin centraal, juist omdat de overheidsinspectie zich nauwelijks met deze school bemoeit. De leerlingen hebben hier overigens alleen maar profijt van: als zij doorstromen naar de bovenbouw van de blanke scholen in de omgeving, doen zij het vaak beter dan de kinderen die gewoon Engels onderwijs hebben gehad. Keerzijde van deze onafhankelijke houding is wel dat de school elk jaar moeite heeft om rond te komen. Er is ongeveer $ 400.000 per jaar nodig. Dat geld wordt besteed aan 15 docenten voor meer dan 80 leerlingen en het onderhoud aan twee gebouwen. De ouders van de school doen wat ze kunnen, maar de Mohawk zijn bepaald niet rijk. Het grootste deel van het geld komt daardoor van buiten, onder andere van De Kiva. We geven jaarlijks $ 1.000 tot $ 2.000 aan deze school.

akwesasne, taalfonds, mohawk reservaat
Foto: Akwesasne Freedom School