Nizipuhwahsin School,
Blackfeet, Montana
Op het Blackfeet-reservaat in Montana ligt een heel speciale school: de Nizipuhwahsin School die gesticht is door Darrell Kipp. Het doel van deze school is kinderen af te leveren die het Blackfeet weer dagelijks gebruiken.
En dat is hard nodig. Momenteel (2020) leven er zo’n 10.000 Blackfeet op het reservaat. Gegevens over het taalgebruik verschillen. In 1985 was er geen enkele Blackfeet onder de 55 jaar die de taal nog vloeiend sprak en van de 55-plussers was dit slechts 40 procent. In 2002 zouden er nog slechts 500 tot 600 vloeiende sprekers zijn. Op de school van Darrell Kipp wordt hard gewerkt om dit aantal weer omhoog te krijgen.
Darrell Kipp (1944-2013) is geboren en getogen op het Blackfeet Reservaat in Montana. Met zijn ouders en grootouders sprak hij Blackfeet. Hij verliet het reservaat in de jaren 60 van de vorige eeuw om te gaan studeren in Billings (Montana) en vervolgens aan Harvard. Daarna heeft hij voor verschillende stammen in het Oosten gewerkt. Hij zette daar scholen op die bij de lokale gemeenschap pasten: was het een vissersdorp, dan richtte de school zich daar ook op. Deze scholen werden een groot succes.
In 1982 kreeg hij echter heimwee en keerde terug naar het reservaat. In de jaren erna werkte hij met stamoudsten om ook op zijn eigen reservaat een traditionele school te starten. In 1994 opende de Mocassin Flat School haar deuren. Dit was een peuter- en kleuterschool. Twee jaar later volgde de opening van de Cuts Wood-basisschool en in 2000 de Lost Children School (onderbouw middelbare school, tot 14 jaar). Voor een highschool (bovenbouw middelbare school) is voorlopig nog geen geld. Deze drie scholen vormen samen Nizipuhwahsin School. Dit betekent ‘real speak’-school, een verwijzing naar het doel van de school: het écht aanleren van de taal.
Immersiononderwijs
Op deze school worden zoveel mogelijk lessen in het Blackfeet gegeven. Dat aantal neemt toe, naarmate de kinderen ouder worden. Zo krijgen zij in hun laatste jaren dus ook aardrijkskunde, wiskunde en biologie in de Blackfeet-taal. Het leren van taal wordt op een bijzondere manier gedaan. Pas op hun 7e of 8e leren de kinderen schrijven en Engelse grammatica krijgen ze pas vanaf 11 jaar. Toch doen deze kinderen het beter dan gemiddeld op de highschool.
Er zijn drie tot vier docenten die elk de taal vloeiend spreken. Met 30 kinderen betekent dit dat de leerlingen erg veel individuele aandacht krijgen. Dat is ook nodig, want veel kinderen spreken nog geen Blackfeet als ze voor het eerst de school binnenkomen. Eenmaal op school wordt geen woord Engels meer gesproken. Een speciaal bordje bij de ingang wijst de kinderen daar nogmaals op. Voor de rest zijn er weinig regels. Zo zijn er geen vaste zitplaatsen, lopen kinderen van alle leeftijden door elkaar heen en zijn er geen standaard proefwerken, omdat die door Kipp als ongeschikt zijn bevonden voor zijn leerlingen. Dit klinkt voor ons Nederlanders misschien erg ongeorganiseerd, maar zoals gezegd doen deze leerlingen het heel goed op de highschool.
Kosten van de school
De Nizipuhwahsin School is, net als de Akwesasne Freedom School, een privéschool. De school ontvangt dus geen enkele vorm van overheidssubsidie. Er gaat zelfs geen cent van het stambudget naar de school. Kipp wilde dat bewust zo houden. Door de financiële onafhankelijkheid, zo meende hij, kan de school pas écht haar curriculum zelf bepalen.
Dat houdt echter wel in dat de 170.000 dollar die jaarlijks door de school gebruikt wordt op een andere manier vergaard moet worden. Nu worden er wel eens grote donaties gedaan door fondsen van liefdadige miljonairs. Maar ook de ouders van de leerlingen moeten bijdragen: 100 dollar per maand. Dat is echter een symbolisch bedrag. Als een ouder dat niet kan opbrengen (en het kind heeft geen beurs gekregen), mag het schoolgeld in natura betaald worden door middel van hand- en spandiensten. Een kind wordt nooit geweigerd op grond van financiën.
Het schoolgeld is echter niet de enige inzet die van de ouders verwacht wordt. Voordat het kind op school wordt toegelaten, wordt de afspraak gemaakt dat het kind de volle acht jaar op school zit. Ook moeten ouders drie uur per week les komen volgen om het thuisgebruik van de taal te stimuleren. Deze extra afspraken moeten ervoor zorgen dat ouders die hun kind op de Nizipuhwahsin School willen plaatsen, ook actief betrokken zijn bij het leren van hun kind.
Ondanks deze vraag om extra inzet is de school razend populair. Voorlopig is er een stop op de inschrijvingen gezet, 30 kinderen is echt het maximum wat de school momenteel aan kan. Er staan echter nog zo’n 100 kinderen op de wachtlijst. Sommige ouders schrijven hun kinderen al op de leeftijd van 2 of 3 jaar oud in, in de hoop dat ze tegen hun 4e worden toegelaten!
Sinds 2005 ontvangt de school ook geld van De Kiva. Over het algemeen is dat $ 1.000 tot $ 2.000 per keer, maar soms het dubbele, afhankelijk van hoeveel u overmaakt.
Foto: Montana Stories, YouTube
Nizipuhwahsin School,
Blackfeet, Montana
Op het Blackfeet-reservaat in Montana ligt een heel speciale school: de Nizipuhwahsin School die gesticht is door Darrell Kipp. Het doel van deze school is kinderen af te leveren die het Blackfeet weer dagelijks gebruiken.
En dat is hard nodig. Momenteel (2020) leven er zo’n 10.000 Blackfeet op het reservaat. Gegevens over het taalgebruik verschillen. In 1985 was er geen enkele Blackfeet onder de 55 jaar die de taal nog vloeiend sprak en van de 55-plussers was dit slechts 40 procent. In 2002 zouden er nog slechts 500 tot 600 vloeiende sprekers zijn. Op de school van Darrell Kipp wordt hard gewerkt om dit aantal weer omhoog te krijgen.
Darrell Kipp (1944-2013) is geboren en getogen op het Blackfeet Reservaat in Montana. Met zijn ouders en grootouders sprak hij Blackfeet. Hij verliet het reservaat in de jaren 60 van de vorige eeuw om te gaan studeren in Billings (Montana) en vervolgens aan Harvard. Daarna heeft hij voor verschillende stammen in het Oosten gewerkt. Hij zette daar scholen op die bij de lokale gemeenschap pasten: was het een vissersdorp, dan richtte de school zich daar ook op. Deze scholen werden een groot succes.
In 1982 kreeg hij echter heimwee en keerde terug naar het reservaat. In de jaren erna werkte hij met stamoudsten om ook op zijn eigen reservaat een traditionele school te starten. In 1994 opende de Mocassin Flat School haar deuren. Dit was een peuter- en kleuterschool. Twee jaar later volgde de opening van de Cuts Wood-basisschool en in 2000 de Lost Children School (onderbouw middelbare school, tot 14 jaar). Voor een highschool (bovenbouw middelbare school) is voorlopig nog geen geld. Deze drie scholen vormen samen Nizipuhwahsin School. Dit betekent ‘real speak’-school, een verwijzing naar het doel van de school: het écht aanleren van de taal.
Immersiononderwijs
Op deze school worden zoveel mogelijk lessen in het Blackfeet gegeven. Dat aantal neemt toe, naarmate de kinderen ouder worden. Zo krijgen zij in hun laatste jaren dus ook aardrijkskunde, wiskunde en biologie in de Blackfeet-taal. Het leren van taal wordt op een bijzondere manier gedaan. Pas op hun 7e of 8e leren de kinderen schrijven en Engelse grammatica krijgen ze pas vanaf 11 jaar. Toch doen deze kinderen het beter dan gemiddeld op de highschool.
Er zijn drie tot vier docenten die elk de taal vloeiend spreken. Met 30 kinderen betekent dit dat de leerlingen erg veel individuele aandacht krijgen. Dat is ook nodig, want veel kinderen spreken nog geen Blackfeet als ze voor het eerst de school binnenkomen. Eenmaal op school wordt geen woord Engels meer gesproken. Een speciaal bordje bij de ingang wijst de kinderen daar nogmaals op. Voor de rest zijn er weinig regels. Zo zijn er geen vaste zitplaatsen, lopen kinderen van alle leeftijden door elkaar heen en zijn er geen standaard proefwerken, omdat die door Kipp als ongeschikt zijn bevonden voor zijn leerlingen. Dit klinkt voor ons Nederlanders misschien erg ongeorganiseerd, maar zoals gezegd doen deze leerlingen het heel goed op de highschool.
Kosten van de school
De Nizipuhwahsin School is, net als de Akwesasne Freedom School, een privéschool. De school ontvangt dus geen enkele vorm van overheidssubsidie. Er gaat zelfs geen cent van het stambudget naar de school. Kipp wilde dat bewust zo houden. Door de financiële onafhankelijkheid, zo meende hij, kan de school pas écht haar curriculum zelf bepalen.
Dat houdt echter wel in dat de 170.000 dollar die jaarlijks door de school gebruikt wordt op een andere manier vergaard moet worden. Nu worden er wel eens grote donaties gedaan door fondsen van liefdadige miljonairs. Maar ook de ouders van de leerlingen moeten bijdragen: 100 dollar per maand. Dat is echter een symbolisch bedrag. Als een ouder dat niet kan opbrengen (en het kind heeft geen beurs gekregen), mag het schoolgeld in natura betaald worden door middel van hand- en spandiensten. Een kind wordt nooit geweigerd op grond van financiën.
Het schoolgeld is echter niet de enige inzet die van de ouders verwacht wordt. Voordat het kind op school wordt toegelaten, wordt de afspraak gemaakt dat het kind de volle acht jaar op school zit. Ook moeten ouders drie uur per week les komen volgen om het thuisgebruik van de taal te stimuleren. Deze extra afspraken moeten ervoor zorgen dat ouders die hun kind op de Nizipuhwahsin School willen plaatsen, ook actief betrokken zijn bij het leren van hun kind.
Ondanks deze vraag om extra inzet is de school razend populair. Voorlopig is er een stop op de inschrijvingen gezet, 30 kinderen is echt het maximum wat de school momenteel aan kan. Er staan echter nog zo’n 100 kinderen op de wachtlijst. Sommige ouders schrijven hun kinderen al op de leeftijd van 2 of 3 jaar oud in, in de hoop dat ze tegen hun 4e worden toegelaten!
Sinds 2005 ontvangt de school ook geld van De Kiva. Over het algemeen is dat $ 1.000 tot $ 2.000 per keer, maar soms het dubbele, afhankelijk van hoeveel u overmaakt.
